صفحه اول - فیلم ها - نقد و یادداشت - ویدئو - هنرمندان - جدول فروش - نویسنده ها - جدول ارزشگذاری نویسندگان

پرسش و پاسخ   |  درباره ما   |   تماس با ما   |   تبلیغات  |   ماهنامه سینمایی «برش های کوتاه» (جدید)

انتخاب رنگ پس زمینه صفحه: 

سی نت  >> اخبار و مطالب  >> مشاهده متن اخبار

نگاهي به سبک هنري رضا عطاران

رابطه ميان انحصار و شربت غليظ!

:: 24 اردیبهشت 1390  12:14:23 PM  ::

مجتبی اردشیری

سی نت: رضا عطاران در حالي قدم به دنياي ساخت سريال هاي طنز نهاد که تجارب ارزنده اي از ساخت و بازي در آيتم هاي کوتاه کمدي به دست آورده بود. ضمن اينکه نشست و برخاست وي با بازيگران قدر اين حرفه و همچنين نويسندگي در اين حوزه، سبب شد که او ديدي همه جانبه به مقوله طنز پيدا کند. به عبارتي او در اين وادي هم نوشت،هم بازي کرد و هم کارگرداني را تجربه نمود و از اينرو سريال هاي وي به شدت مورد استقبال مردم و مسوولين قرار گرفت و حال که چند سالي است سريالي براي سيما نساخته، خلا» نبود او به شدت احساس مي شود.

عطاران با تکيه بر انسجام اصول سنتي يک خانواده، روالي کميک را درگير زندگي آنها مي کند; روالي که براي اکثرخانواده ها ملموس و پذيرفتني است. به عنوان مثال مگر مي شود کسي با خط سير اصلي سريال "متهم گريخت" ارتباط برقرار نکند.همين رئاليته بودن جريان درگيري زندگي امروز با موضوعي قابل فهم، شاکله ساختاري سريال هاي او را تشکيل مي دهد و از آنجايي که وي دستي بر نوشتن دارد، به راحتي مي تواند در تشخيص موقعيت هاي کميک موفق عمل نمايد. وقتي استخوان بندي در سريال هاي عطاران شکل گرفت کار وارد مرحله سخت تري مي شود که همانا فضاسازي هاي متعدد است و اين برخلاف کار بسياري از کارگردانان طنز است. بسياري از کارگردانان اين حيطه، استخوان بندي را مهم تر از فضاي داستاني مي دانند که قرار است حوادث بر بستر آنها اتفاق بيفتد اما در کارهاي عطاران اين شاکله، روندي معکوس دارد. مگر سوژه سريال "ترش و شيرين" تا قبل از عطاران کار نشده بود؟ پس چرا اين سريال جزو يکي از برترين سريال هاي طنز تلويزيون پس از انقلاب است؟چون اولا فضاسازي ها به شدت نو و بکر بود و ثانيا شوخي هايي که در اين فضاها به کار مي آمد بسيار ضابطه مند و اصولي بود. شوخي هايي که ما در طنزهاي عطاران مي بينيم به شدت خاص است که در عين خاص بودن براي همه ما نيز اتفاق افتاده است به نوعي مي توان براي اين روال،عنوان"سهل الممتنع"را به کار برد. مخاطب در طنزهاي عطاران به حرکات و گفتاري مي خندد که خود در زمان هاي مختلف انجام داده است وحالت خودآگاه يا ناخودآگاه بيننده به اين مساله، سبب رضايت خاطر او مي گردد و اين دقيقا همان رسالتي است که چارلي چاپلين در تعريف يک اثر خوب کمدي از خود ارائه داده بود.

بسياري از کارگردانان ما نيز با نگرش به اين سياق عطاران، دست به ساخت اثر زدند و به صراحت مي توان اذعان داشت که هيچيک نتوانستند موفقيت کار او را داشته باشند.عده اي تلاش کردند تا بدعتي پايه گذارند و شکلي آپارتماني به طنزهاي عطاران بدهند(چون لوکيشن سريال هاي عطاران هيچگاه در آپارتمان نبوده)اما اثرشان مقبول نيفتاد،عده اي هم تلاش کردند تا با همان تيم بازيگري عطاران موفقيت هاي وي را تکرار کنند که باز هم نتيجه اي حاصل نشد و اينجاست که مي توانيم ادعا نماييم طنز عطاران طنزي خودساخته است که فقط به خودش اختصاص دارد و شايد از اينروست که وي هم اکنون در ساخت سريالي جديد دست به عصا شده و سخت گيري هايش افزون گشته است.

نکته تاثير گذار در سريال هاي عطاران تطابق وحشتناک لوکيشن با بافت خانواده است. سريال "متهم گريخت" يا "خانه به دوش"بهترين نمونه براي اين مدعاست; گاه اين تطابق در مقام تناقضي ساختارمند ظاهر مي شود و سريال بسيار خوبي چون "ترش و شيرين"را رقم مي زند.

کاراکترهاي آثار او هيچ پيچيدگي خاصي ندارند و آناليز آنها براي بيننده بسيار ساده و دم دستي است بدون آنکه مخاطب بتواند رفلکس هاي مترتب بعدي را از روي اخلاقيات وي حدس بزند.

چارچوبه هاي نوشتاري متن شسته رفته است و هيچ هجو و آسمان ريسماني شامل حال آن نمي شود. درست مانند شربت غليظي که بايد به آن آب اضافه کرد تا قابل خوردن شود.عطاران با سريال هاي فشرده خود به لحاظ قصه پردازي و نوع روايت، اين شربت غليظ را در اختيار مخاطب قرار مي دهد و اين مخاطب است که با استنباط ساده خود به مانند آب ريختن در ليوان شربت، مي تواند طنز کاربردي عطاران را هضم نمايد.

پرونده های ویژه سی نت از دوره های برگزاری جشنواره فیلم فجر

::  نقل مطالب و عکس های اختصاصی سی نت بدون ذکر منبع، نام نويسنده و نام عکاس ممنوع است  ::

صفحه اول  |  فیلم ها  |   هنرمندان   |   نقد و یادداشت  |  نويسنده ها   |  ویدئو  |  پرسش و پاسخ   |  درباره ما  |   تماس با ما  |   جدول فروش   |   تبلیغات

ماهنامه سینمایی «برش های کوتاه» (جدید)

::  سردبیر: احمد شاهوند  ::