صفحه اول - فیلم ها - نقد و یادداشت - ویدئو - هنرمندان - جدول فروش - نویسنده ها - جدول ارزشگذاری نویسندگان

پرسش و پاسخ   |  درباره ما   |   تماس با ما   |   تبلیغات  |   ماهنامه سینمایی «برش های کوتاه» (جدید)

انتخاب رنگ پس زمینه صفحه: 

پربیننده ترین نقدها و یادداشت ها

سی نت  >> اخبار و مطالب  >> مشاهده متن اخبار

گفتگوی اختصاصی سی نت با آزاد محمدی کارگردان فیلم کوتاه "غروب حلزون" به مناسبت آماده شدن جدیدترین فیلمش

:: 21 مرداد 1391  11:42:01 PM  ::

سی نت: آزاد محمدی اهل سنندج است و وارد دهه چهارم زندگی اش شده است. چند مجموعه مستند کار کرده و چند نمایشنامه هم نوشته است. "غروب حلزون" آخرین ساخته او موفق به کسب چندین جایزه از چند جشنواره داخلی و خارجی شد که از آنها می توان به تندیس بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین تصویربرداری جشن سینمای ایران در سال 1389 اشاره کرد. او به تازگی فیلم کوتاه "جوخه" را آماده نمایش کرده است. به این مناسبت با او گفتگویی انجام داده ایم که خواندنش خالی از لطف نیست:

چی شد که اومدین سمت فیلمسازی و کارگردانی؟
همه چیز با نوشتن شروع شد. در 15-14 سالگی و علاقه به سینما و دیدن فیلم و آشنایی با دوستانی که در این مسیر بودند و با اولین تجربه ی فیلم کوتاه ناتمام " شبانه های عبور"

چرا ناتمام؟
سوژه سختی بود. درباره زندگی پیرمردی 130 ساله، فروشنده دوره گردی که در روستاهای کوهستانی کردستان می گشت و همه چیز می فروخت: قرقره، سوت و ... آواز هم می خواند. در واقع شکل فیلم همراهی و ساخت یک روز از زندگی این پیرمرد بود...متاسفانه در فصل زمستان بیمار شد سال بعدش هم فوت شد و فیلم ناتمام ماند.

گفتید با نوشتن آغاز کردید،این روند چه مسیری رو پیش پای شما گذاشت؟
به واسطه همین نوشتن به تاتر کشیده شدم. تجربه نوشتن نمایشنامه درتئاترسنندج بسیار روی ذهنیت من و نگاهم به مسئله درام تاثیر گذاشت.در کنارش نوشتن داستان کوتاه من را با وجوه دیگر نوشتارروبرو کرد.می شود گفت نوشتن ذهنیت مرا نسبت به سینما جدی و باز کرد.به همین دلیل از ادبیات تاثیرات بنیادین تری در من رسوخ کرده تا سینما. هنوز فکر می کنم مثلا ایجاز روایی و زبانی هوشنگ گلشیری بیشتر مرا تحت تاثیر قرار داده تا گرامر سینمای آنتونیونی.شاید خواندن زبان فرانسه هم توی دانشگاه به همین تاثیر و علاقه برمیگردد.

تا فیلم موفق "غروب حلزون"… ایده ی داستان از کجا بود؟
معمولا روندی را که برای ورز یک ایده از جرقه تا فیلمنامه بازنویسی شده طی میکنم آنقدر پیچ درپیچ است که بعدا خیلی درست به یاد نمی آورم در ابتدا خاستگاهش چه بوده . برای غروب حلزون ایده های زیادی داشتم اما می خواستم حسابی دست و پای خودم را ببندم.خط داستانی کمرنگ ومبتنی بر اجرا.فیلم موقعیت ساده ای دارد که شاید بارها و بارها درهر قالبی تکرار شده است. این فیلم اولین تجربه کارگردانی داستانی ام بود.خیلی نمیدانستم که نتیجه اش چه خواهد شد. در بازنویسی ها با این شکل رسید وبا مشکلاتی در اجرا طی فرایندی 6 ماهه ساخته شد.

چقدر به ایده و تصورتون نزدیک بود؟
میتونم بگم فیلمی که ساخته شد 30درصد به چیزی که در نظرم بود نزدیک بود و بخش هایی از ایده هایی که داشتم در اجرا پیاده نشد ،به طبع ابتدا در مورد نتیجه کار نگران بودم.

اما فیلم موفقی شد و جوایز زیادی هم گرفت
خودم هم فکر نمی کردم این فیلم مورد توجه اعضای آکادمی جشن خانه سینما و جشنواره های فیلم کوتاه قرار بگیره. واقعیت اینه که این اتفاقات نتیجه تلاش و استعداد و عشق به کارعوامل فیلم بود. چه پشت صحنه و چه جلوی دوربین.ازدوست هنرمندم محمد رسولی (تصویربردار) که طی جلساتی کوتاه خیلی خوب به وجه اشتراک رسیدیم تا عماد خدابخش (تدوین گر) که خیلی خلاق و باوسواس روی فیلم کار کرد ،وهمچنین بازیگران فیلم پوریا رحیمی سام و خانم رایا نصیری که با تجربه و پشتکار به کار اهمیت می دادند.بقیه هم به همین شکل...
همه با اشتیاق و جدیت حضور داشتن و همین انرژی جلوی دوربین اومد.

قضیه فیلمنامه "گورستانی که هر صبح .."و شکایت شما از شهرام علیدی چی بود؟
به لحاظ ارزش فیلمنامه و زحمتی که کشیدم و حرکت غیرحرفه ای ایشان در عالم دوستی این اتفاق جدا ناراحت کننده بود.من در سال 89 با درخواست و اظهار عجز ایشان در مقوله فیلمنامه نویسی، نوشتن فیلمنامه رو شروع کردم .بیش از 70 درصد ازنگارش آن را من انجام دادم.تمام دست نوشته هایش را هنوز دارم.اما ایشان دریک عمل غیرحرفه ای فیلمنامه را به نام خودشان ثبت کردند.به هرحال بخش زیادی از مالکیت فیلمنامه مربوط به من می شد و این کار درست نبود...

آقای محمدی قصد دارید فیلم بلند سینمایی بسازید؟
بله. الان در مرحله نوشتن یک فیلمنامه بلند هستم و حتما برای ساخت آن اقدام می کنم.

چه نوع سینمایی رو شخصا دوست دارید؟
سعی می کنم با هرفیلمی بدون پیش فرض های علاقه ای و زیبایی شناسانه خاص ارتباط بگیرم. قاعدتا مجموع قواعد ساختاری و دستورزبان فیلم به من میگوید که چه جوری ببینمش.
فکر می کنم اینطوری درست ترباهاش ارتباط می گیرم و تا آخر پیش می روم. اما بعضی فیلم ها هیچ قول و قراری ندارند و از یک جایی آشفتگی بیرون می زند و دیگر مرا درگیر نمی کند.برایم مهم نیست فیلم داستانگو باشد یا ضد داستان. مهم اینست که در شکلی که کارگردان انتخاب کرده چقدر درست مسیرش را میرود.

کدوم کارگردان و سبک رو دوست دارین؟
طبعا یکسری فیلمسازها که حساسیت و کشش بیشتری بهشان دارم ،ساختار و زیباشناسی کارآنها برایم جذابیت بیشتری دارد که معمولا خیلی به کلاسیک نزدیک نیستند. اما بصورت جزیی اگر بخواهم اشاره کنم: مثلا رنگ فیلمبرداری در فیلمهای آمریکای لاتین، شخصیت پردازی در سینمای اروپا مخصوصا موج نو فرانسه، تصویرگرایی در سینمای شرق و داستان گویی سینمای آمریکا برایم موضوعیت دارند. برای گسترش سلیقه ام میکس اینها را در نظر می گیرم.

و کارگردان ایرانی مورد علاقه شما؟
قاعدتا یک نفر نیست: مهرجویی (قبل از دهه 80)، کیارستمی، تقوایی،حاتمی، بیضایی،عیاری،نادری و فرهادی (که فیلمهایی بسیار نزدیک به جامعه ما می سازد.) تقریبا مجموعه فیلمهایی که در سینمای ایران دوست داریم از همین کارگردانان است و تاثیری که رو ی ما گذاشتند چیزی فراتر از سلیقه شخصی است و باید به عنوان روندی که در شکل گرفتن سینمای ایران نقش اساسی داشته است به آثار ایشان نگاه کرد.

چه چیزی در ساخت فیلم بیشتر مورد توجه شماست و اهمیت داره؟
عناصر مختلفی هست که برایم اهمیت دارند.در این مقطع که دارم تجربه میکنم ،بررسی ظرفیت روایی و موقعیتی که انتخاب میکنم و بردنش به سمت یک گرامر بیشتر بصری برایم یک جور دغدغه ساختاریست. یا مثلا مقوله معماری و اینکه داستان در چه مکانی اتفاق می افتد خیلی برایم جذابیت دارد. همین طور مجموعه محورهای زبانی در یک فیلم مانند: نوع حرف زدن، جنس لحن که در قالب کلام جا می گیرد.مجموع اینها و اینکه چقدر میتواند به فضاسازی در فیلم کمک کند که بخشی از این دلمشغولی ها در "غروب حلزون" و "جوخه" نمود پیدا کرده است. یک نوع علاقه مفرط به فضاسازی با(دوربین، صدا و رابطه).چیزدیگری که خیلی بهش اهمیت میدهم ایجاز و روایت بین خطوط است ؛کرم پنهان کردن چیزهایی که فکر میکنم با نگفتن تاثیرگذارتراست و بیننده را وا میدارد که خودش دست به کار شود!

یعنی شما میخواین در فیلمهاتون بیننده رو درگیر کنید که تا آخر پیش بیاد و جزیی از داستان فیلم باشه؟
ببینید مخاطب یک موقعیتی برایش طرح میشود اما پایان موقعیت و چیزی که خود بیننده می سازد مهم تر است از چیزی که من با فیلم و نگاه خودم می خواهم به او تزریق می کنم.مخاطب تنبل وخسته امروز از هرگونه توضیح واطناب فراری است.تجربه کوچک من در "غروب حلزون" خیلی وجوه این بیزاری و میل به ساختن داستان شخصی در مخاطب را ،بیشتر برایم روشن کرد.این پرسش که چه اتفاقی می افتد .هرکس پایان را یک جور حدس می زد و فیلم را به جاهایی که خودش دوست داشت می برد.امروز دیگرباید مخاطب را در بازسازی و بازنمایی متنی که خودش دوست داردآزاد گذاشت.به نظرم این شکل دموکراتیک تر است.

مثل "جدایی نادر از سیمین"؟
دقیقا!.مسئله پرسشگری متن از مخاطب ازسالها پیش شروع شده و حالا سینما که فراگیر ترین مدیوم زبان مند در بین همه هنرهاست،می تواند مخاطب به فکر واداشته شده را با پرسش از سالن سینما بیرون بفرستد .به عبارتی فیلمساز مخاطب را به چالش وامیدارد و با یک سوال بزرگ و پیچیده از طریق یک موقیت روبرو میکند. و این سوال درواقع آغاز اندیشیدن است. فکرمی کنم به نسبت بین سینما و اندیشه داریم دوباره نزدیک می شویم.

نظرتون در مورد اسکار و جوایز متعدد فیلم اصغر فرهادی چیه؟
افتخار بزرگی است برای سینمای ایران و شخص اصغر فرهادی برای ارتقا معدلی که از سینمای ایران بالاتر برد.فیلمی نادر که به لحاظ انسانی تا این اندازه مخاطب جامعه اش را درگیر میکند ودر عین حال از مرزهای ایران هم فراترمی رود. به طبع همه رفلکس نشان دادند و بر هر کشور و فرهنگی تاثیرگذار بود. مجموع افتخارات شایسته اش بود.

آیا جریان خانه سینما و تعطیلی و مشکلات پس از آن تاثیری در روند سینمای ایران خواهد داشت؟
در تمام دنیا سندیکاها و تشکل های غیر دولتی هستند که یکسری فعالیت ها را نظم می دهند تا به شکل متمرکز و جزیی نگرانه رشد و بالندگی خود را مورد مطالعه قرار بدهند .
اتفاقات و مشکلات و مطالعات در مورد راهبردها و توسعه در خصوص سینما باید توسط خانه سینما که نگاه تخصصی به مقوله سینما دارد انجام شود.این اتفاق تعطیلی خانه سینما حاصل یکسری حواشی دوروبر سینما و حضور برخی آدمهاست و مناقشات موجود دارد به ضررکلیت سینمای ایران تمام می شود. خانه سینما به عنوان تخصصی ترین و نزدیک ترین نهاد به جامعه سینمای ایران به شکل متمرکز و گسترده تر باید فعالیتش ادامه داشته باشد

و سخت گیری ها و سانسورها؟
نتیجه اش این همه فیلم توقیف شده که در چرخه ضعیف تولیدات فرهنگی ما میتوانست نقش داشته باشد. ویا فیلم هایی که در مرحله جرقه یا طرح اولیه زیر تیغ خود سانسوری مولفش می رود.مجموعه سازوکارهای سینما در ایران دارای ایراد اساسی و ساختاری است. چه پروسه های تولیدی ما و چه منابعی تالیفی که پروژه ها از ان تغذیه می کنند، چرخه اقتصادی سینما ... جشنواره ها و چه معضل اکران...مجموعه این سیستم در یک چرخه ناهماهنگ باهم کار می کنند و نتیجتا در جایی توی هم قفل می شوند و وضعیت آشفته موجود رقم می خورد.
زمانی کمدی سوپرمارکتی مد می شود ،از طرفی نگاه دولتی حاکم است و ساخت فیلمهای دولتی سفارشی رواج پیدا می کند، واز طرفی هم انشعابی برای ساخت فیلمهای زیرزمینی با هدف ارسال مستقیم به جشنواره های خارجی بوجود می آید.

این مسائل در مورد فیلم کوتاه هم صدق می کنه؟
در حیطه فیلم کوتاه که جز جشنواره ها، جایی برای اکران ندارد، این بازه معیوب تره. اگه یک هرم درنظر بگیریم شامل مخاطب، اثر و مولف باشد، بخش مخاطب در فیلم کوتاه بسیاربسیار ضعیف و کمرنگ است و هیچ برنامه ریزی مدونی برای نمایش فیلمها در نظرگرفته نشده است.
در مقوله تولید هم سازمانهایی هستند اما نگاه خاص خودشان را دارند.از طرفی نگاه جشنواره ای به فیلم کوتاه باعث میشود که تنها با هدف جشنواره فیلم ساخته بشود.مخصوصا جشنواره های موضوعی که نزدیک به نگاه دستگاههای تهیه کننده است. این مسائل فیلمساز را از طراوت ،آزادگی وخودبودن دور میکند و مجبور می شود فیلمی بسازد که تهیه کننده میخواهد.در این میان آثاری هم هستند که با سرمایه شخصی و بطور مستقل تولید می شوند که معمولا کیفیت بهتری دارند..
بطور کلی صورت بندی جذب سرمایه ، ساخت و نمایش در سینمای کوتاه خیلی قائم به شرایط فرامتنی است.

از "جوخه" بگین. آخرین فیلم کوتاهی که گفتین به تازگی تدوین و آماده شده.
جوخه رو در زمستان 90 نوشتم. یک تجربه جدید دست کم به لحاظ اجرایی برای خودم بود. تصمیم داشتم از فضای کار قبلی ام فاصله بگیرم.این فیلم به لحاظ انسانی موقعیتی دارد که میتواند برای هر آدمی در هرمقطع زمانی در طول تاریخ اتفاق بیافتد. یک بزنگاه خیلی سخت از هر لحاظ ، وتصمیم! بازتاب مخاطبان نسبت به این فیلم خیلی برایم مهم است.

این فیلم هم به جشنواره ها خواهد رفت؟ و پیش بینی ها...؟
قطعا … نمی توانم پیش بینی کنم که چه اتفاقی برای این فیلم در جشنواره ها می افتد .منتظر می مانم تا واکنش ها را ببینم.

در همکاری با تهیه کننده دچار مشکل نشدین؟
نه. خوشبختانه انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس از موقعیت انسانی این فیلم خوب استقبال کردند.

بازیگران فیلم رو با چه معیاری انتخاب می کنید؟
نوید محمد زاده بدلیل تواناییش از قبل انتخاب شده بود.اما نقش اول فیلم یعنی نوید نوروزی از بین خیلی ها انتخاب شد.وقتی توی دفتر اولین بار ماجرای فیلم را تعریف کردم به شدت تحت تاثیر قرار گرفت و حسی که از شنیدن داستان در چهره و چشمانش دیدم ،مرا به انتخابش ترغیب کرد..کلا برای من تبادل حس و انرژی بین عوامل بسیار مهمه. درواقع من فقط این انرژی ها را حس و پیدا کردم و بقیه اش کار خودشان بود.

این فیلم کجا ساخته شد؟
قسمتی در شهرک سینمایی غزالی و قسمتی در شهرک سینمایی دفاع مقدس و بقیه در جاده برفی دماوند. واقعا هر 30 نفرعوامل با تلاش و بردباری بسیار درساخت فیلم تلاش کردند ...اینجا ازهمگی شان سپاسگذارم!

.....................................
گفت و گو: شیرین هاشمی

پرونده های ویژه سی نت از دوره های برگزاری جشنواره فیلم فجر

::  نقل مطالب و عکس های اختصاصی سی نت بدون ذکر منبع، نام نويسنده و نام عکاس ممنوع است  ::

صفحه اول  |  فیلم ها  |   هنرمندان   |   نقد و یادداشت  |  نويسنده ها   |  ویدئو  |  پرسش و پاسخ   |  درباره ما  |   تماس با ما  |   جدول فروش   |   تبلیغات

ماهنامه سینمایی «برش های کوتاه» (جدید)

::  سردبیر: احمد شاهوند  ::